"นามาฮาเกะ" ประเพณีสุดแปลกในจังหวัดอาคิตะ

พื้นที่ชุมชนของญี่ปุ่น มักมีการจัดกิจกรรมและประเพณีต่างๆ อยู่มากมาย รวมไปถึงประเพณีอันแปลกประหลาดน่าพิศวงต่างๆ ด้วย 

ประเพณีบางอย่างก็เป็นที่รู้จักและมีชื่อเสียงจนได้กลายเป็นจุดดึงดูดท่องเที่ยว ในขณะที่ประเพณีบางอย่างยังคงถูกเก็บซ่อนเอาไว้และเป็นที่รู้จักแค่ในหมู่คนในชุมชนเท่านั้น  ประเพณีที่เราจะมาพูดถึงในวันนี้ คือ "นามาฮาเกะ (Namahage)" ประเพณีท้องถิ่นของจังหวัดอาคิตะ (Akita) อันแสนพิสดารทว่ากลับมีความน่าสนใจอยู่ไม่น้อย

จังหวัดอาคิตะตั้งอยู่ริมทะเลทางตอนเหนือของภูมิภาคโทโฮคุ (Tohoku) และขึ้นชื่อว่าเป็นบริเวณที่มักมีหิมะตกหนัก นามาฮาเกะ เป็นประเพณีประจำท้องถิ่นของอำเภอโอกะ (Oga) ที่ตั้งอยู่ในจังหวัดนี้ 

เราเชื่อว่าหลายๆ คนอาจจะเคยได้ยินชื่อ นามาฮาเกะ อยู่บ้างแม้ว่าจะยังไม่เคยเห็นก็ตาม

ในความเชื่อของชาวโอกะ นามาฮาเกะ (なまはげ) เป็นเหมือนภูตคุ้มครองประเภทหนึ่ง ว่ากันว่านามาฮาเกะจะมาเยี่ยมบ้านทุกหลังปีละครั้งและจะช่วยขจัดโชคร้ายและปัญหาต่างๆ ให้หมดไปพร้อมกับนำโชคดีมาให้

ในคืนส่งท้ายปีเก่าของทุกๆ ปี จะมีชาวบ้านในชุมชนสวมชุดนามาฮาเกะที่ทำจากฟาง ถือมีดขนาดใหญ่และสวมหน้ากากภูตผีเดินไปตามท้องถนน พร้อมกับตะโกนว่า “มีเด็กคนไหนขี้เกียจไหม? มีเด็กร้องไห้อยู่หรือเปล่า?” จากนั้น พวกเขาจะเดินเข้าไปในบ้านแต่ละหลังเพื่อมองหาเด็กๆ ที่กำลังร้องไห้งอแง

เมื่อมาถึงทุกครอบครัวจะต้องเชิญให้พวกเขาเข้าไปในบ้านและต้อนรับด้วยอาหารและเหล้าสาเกอย่างดี จากนั้น ผู้เป็นพ่อจะต้องพยายามทำให้นามาฮาเกะพอใจและโน้มน้าวให้พวกเขาเชื่อว่าเด็กๆ ในบ้านของตนเป็นจะเป็นเด็กดีอยู่เสมอ ดังนั้นอย่าพาตัวเด็กๆ ไปเลย หลังจากที่พึงพอใจแล้วนามาฮาเกะก็จะอวยพรให้ครอบครัวนี้มีความสุขและมีสุขภาพแข็งแรงตลอดปี

เป็นประเพณีที่แปลกจนไม่น่าเชื่อเลยจริงไหม? และถึงแม้ว่ามันอาจจะทำให้เด็กบางคนตกใจกลัวอยู่บ้าง แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่าเป็นเรื่องน่าทึ่งที่ชาวบ้านในอำเภอโอกะยังคงจัดงานนี้กันอยู่ทุกปี

เมื่อพูดถึงนามาฮาเกะ หลายคนอาจจะจินตนาการว่าเป็นหน้ากากภูตผีสีแดงหรือสีน้ำเงิน แต่จริงๆ แล้วหน้ากากเหล่านี้จะแตกต่างไปในแต่ละชุมชน ว่ากันว่าหน้ากากนามาฮาเกะนั้นอาจมีมากถึง 60 แบบเลยทีเดียว นับเป็นความน่าสนใจอีกอย่างหนึ่งของประเพณีนี้

ในงานเทศกาลนามาฮาเกะเซโดะ (Namahage Sedo) นี้ คุณจะได้มีโอกาสได้พบกับนามาฮาเกะตัวเป็นๆ งานนี้จะจัดขึ้นในช่วงวันศุกร์ - เสาร์ - อาทิตย์ ที่สองของเดือนกุมภาพันธ์ของทุกปี

ภายในงาน คุณจะได้พบกับเหล่านามาฮาเกะที่ออกมาร่ายรำกันอย่างคึกคักอยู่ในลานหน้ากองไฟ สร้างบรรยากาศที่ดูลึกลับให้กับเทศกาลนี้ได้เป็นอย่างดี 

ไฮไลท์ของงานเทศกาลนี้ คือ ช่วงที่นามาฮาเกะ 15 ตน ถือคบเพลิงเดินลงมาจากภูเขาหิมะ สร้างบรรยากาศอันทรงพลังและมอบความประทับใจให้แก่ผู้ชมทุกคน

พิพิธภัณฑ์ประเพณี โอกะชินซัง (Oga Shinzan) แห่งนี้เป็นสถานที่ที่คุณสามารถสัมผัสกับประสบการณ์การชมนามาฮาเกะได้ ตัวอาคารเป็นบ้านสไตล์ญี่ปุ่นโบราณ และในบ้านแต่ละหลังผู้คนจะสามารถสัมผัสกับประเพณีนามาฮาเกะอันเป็นประเพณีท้องถิ่นของคนในชุมชนแห่งได้อย่างใกล้ชิด 

ประเพณีนี้มีกฎเกณฑ์อันเข้มงวดอยู่หลายอย่าง ซึ่งคุณสามารถไปศึกษากฎเกณฑ์และความหมายของท่าทางต่างๆ ของนามาฮาเกะได้ มันจะทำให้คุณเข้าใจประเพณีที่แปลกใหม่นี้ได้อย่างลึกซึ้งมากยิ่งขึ้น

ประเพณีอันแสนแปลกประหลาดนี้ยังคงถูกจัดขึ้นทุกๆ ปี เพื่อเป็นการรักษาและสืบทอดวัฒนธรรมนี้ไปสู่คนรุ่นใหม่ในชุมชน เพื่อให้พวกเขาและลูกๆ หลานๆ ชาวอาคิตะสามารถเพลิดเพลินไปกับประเพณีนี้ได้อีกในอนาคต